۱-۱-         ادبیات و پیشینه تحقیق

« اسمیت » که از او به عنوان پدر علم اقتصاد یاد می شود، نشان داد که دست نامرئی بازار رقابتی این همگرایی را بوجود می آورد و نیازی به دخالت در اقتصاد نیست. با توجه به این رویکرد که به اقتصاد کلاسیک معروف است. دخالت دولت در اقتصاد محدود میشود و یکی از وظایف اساسی آن تعیین و حمایت از حقوق مالکیت است.

برخی از اقتصاددانان با بسط نظریه شکست بازار و بهره گیری از پیامدهای خارجی، برای دولت نقش فعالتری قائل شدند. راه حل این دسته، تصدی دولت در برخی فعالیتها برای ایجاد کارآیی اجتماعی است. از آنجا که در این نظریات به ابزارهای ایجاد کارآیی داخلی کمتر توجه می شد، تصدی گری دولت بسیار مورد انتقاد قرارگرفت. حتی برخی ادعا کردند که امکان حصول به کارآیی خصوصی در تصدی های دولتی وجود ندارد. لذا بازگشت مجددی به نظریه های بازار آزاد و دولت حداقل به وجود آمد.

انسان همواره سعی می کند که از منابع موجود به بهترین نحو استفاده کند برای رسیدن به این هدف با ایجاد راهکارهای مناسب تلاش می کند. در واقع وجود محدودیت در منابعی از قبیل نیروی کار، سرمایه و … باعث شده است تا مدیران به دنبال روشی برای استفاده بهینه از منابع باشند. وجود چنین تفکری منجر به خلق شاخه ی دیگری از علم ریاضی کاربردی، تحت عنوان تحقیق در عملیات شد. شاخه جدیدی از تحقیق در عملیات، تحت عنوان تحلیل پوششی داده ها[۱] ،نخستین بار در سال(۱۹۷۸) معرفی شد و به سرعت پسشرفت فراوانی کرد. امروزه استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها با سرعت زیادی در حال گسترش بوده و در ارزیابی سازمان ها و صنایع مختلف مانند صنعت بانکداری، پست، بیمارستانها، مراکز آموزشی، نیروگاهها، پالایشگاهها و … استفاده می شود.

فارل[۲] (۱۹۵۷) برای نخستین بار روش غیرپارامتری را مطرح کرد. او با استفاده از ورودی و خروجی های واحدهای تصمیم گیرنده، تابع مرزی را چنان بر مجموعه ای از ورودی و خروجی ها برازش کرد که حاصل برازش فوق یک تابع قطعه قطعه خطی به وجود آورد. مقاله فارل اساس کار مقاله چارنز، کوپر، رودز[۳] (۱۹۷۸) قرار گرفت. آنها تحلیل اولیه فارل را که در حالت تک خروجی-چندین ورودی مطرح شد را به حالت چندین

ورودی و چندین خروجی تعمیم دادند که به مدل CCR معروف شد.

پس از آن تحلیل بیشتری توسط بنکر، چارنز و کوپر[۴] (۱۹۸۴) صورت گرفت و مدلی تحت عنوان BCC ارایه گردید. مدل BCC نیز یک مدل برنامه ریزی ریاضی برای تخمین مرز تولید کارا به کمک داده های مشاهده شده می باشد که کاربرد آن در تکنولوژی بازده به مقیاس متغیر است. علاوه بر مدل های CCR و BCC مدلهای دیگری از جمله مدل مضربی و مدل جمعی توسط چارنز و همکاران ارایه گردید. این مقاله ها پایه بسیاری از مطالعات در تحلیل کارایی شد و این شاخه از علم تحقیق در عملیات به سرعت پیشرفت کرد و تحت عنوان تحلیل پوششی داده ها نامیده شد.

اولین مطالعه واحدهای بانکی به روش DEA توسط شرمن و گلد در سال ۱۹۸۵ انجام شد. آنها ۱۴ شعبه از بانکهای پس انداز آمریکا را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که از بین ۱۴ شعبه بررسی شده فقط ۶ شعبه کارایی ۱۰۰ درصد داشته اند. علل ناکارایی دیگر شعب نیز عواملی از قبیل ضعف مدیریت، اندازه شعبه، تعداد کارکنان و هزینه های عملیاتی میباشد.پس از آنها مطالعات زیادی در این زمینه انجام شد. مطالعه ۲۰ بانک توسط آویل در ترکیه، مطالعه ۱۷ بانک توسط هیوکاس در یونان، مطالعه ۷۴ بانک توسط ساهای در هندوستان، مطالعه ۲۹۱ بانک توسط روزن در کانادا نمونه هایی از این مطالعات هستند. شرمن و لاندینو در سال ۱۹۹۸ کارایی ۳۳ شعبه از یک بانک را بررسی کردند. برای اینکار از ۵ داده و ۵ نهاده استفاده شد. نتایج نشان داد ۲۳ شعبه از ۳۳ شعبه کارا می باشند. ساها و راویساکار در هند به بررسی ۲۵ شعبه پرداختند مدل انتخابی آنها CCR با ماهیت خروجی محور بود. ۲۵ بار مدل برنامه ریزی خطی حل شد نتایج بیانگر ناکارایی اغلب واحدهای مورد بررسی بود. در ایران پژوهشهای انجام شده از پایان نامه دوره دکترا محمدرضا علیرضایی شروع شد و رشد پیدا کرد. در ایران از تحلیل پوششی داده ها برای برآورد و مقایسه کارایی بیمارستانها، بانکها، شعب بورس، دانشگاهها، شرکتهای بیمه و غیره استفاده میگردد. حسین لنگرودی طلاچی مطالعهای بر روی عوامل موثر بر بهره وری در بانک کشاورزی انجام داده است. او بهره وری کل در بانک کشاورزی را محاسبه کرد و به این نتیجه رسید که بهره وری کل عوامل در دوره قبل از توسعه شعب ۳,۲۵ درصد و بعد از توسعه شعب ۲۸,۴۱ درصد بوده است. هادی امیری معیار کارایی در بانکهای تجاری را تعریف و محاسبه کرده است. هدف او، شناسایی کاستی های برنامه ریزی قبلی در نظام بانکی بوده است. در این مطالعه رابطه مثبت بین کارایی شبکه بانکی و ساختار آن، نظارت نامناسب و ضعفهای عمده در سیستم نظارتی نظام بانکی و رابطه مثبت بین توان اجرایی و کارایی شبکه بانکی مورد تایید قرار گرفت.

در پایان نامه کارشناسی ارشد عظیمی ( ۱۳۸۲ )کارایی فنی تخصیصی و اقتصادی بانکها مورد بررسی قرار گرفت. نمونه مورد استفاده شامل ۱۰ بانک کشور بود که ۳ نهاده و ۳ ستاده را شامل می شد نتایج نشان داد که در طول دوره مورد مطالعه میزان کارایی بانکهای تخصصی نسبت به بانکهای تجاری بالاتر بوده است.ابراهیمپور از تحلیل پوششی داده ها جهت برآورد کارایی و بهره وری ۲۸ واحد استانی بانک تجارت استفاده کرده است. طبق نتایج بدست آمده تهران، ایلام، چهارمحال و بختیاری، گلستان و یزد کاراترین و استان هرمزگان ناکاراترین واحد استانی بانک تجارت بوده است. هادیان و عظیمی کارایی ۱۰ بانک تخصصی و غیرتخصصی را با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها با فرض بازدهی ثابت به مقیاس سه بانک ملی، کشاورزی و صنعت و معدن از لحاظ فنی، تخصصی و اقتصادی و بانک توسعه صادرات تنها از لحاظ فنی کارا بودند. محمد تقی گیلک حکیم آبادی، دکتر ابوالقاسم اثنی عشری وهادی احمدپور به بررسی کارایی ۱۴۱ شعبه بانک صادرات پرداختند. آنها با تشخیص شعب ناکارا، تعدیل و تغییر میزان داده ها و ستاده های شعب را، راه رسیدن به مرز کارایی معرفی نمودند. ثریایی و قاروئی در پژوهشی در سال ۱۳۸۶ برای رسیدن به اهداف ۵ گانه ای همچون درجه بندی شعب، تعیین کارایی، تعیین شعب مرجع، ارائه راهکارهایی برای شعب ناکارا و در نهایت رتبه بندی واجدهای کارا صورت پذیرفت. عدم توزیع صحیح نیرو در سطح شعب و تمرکز وجوه در برخی شعب از عوامل ناکارایی بودند. بحرینی و همکاران به بررسی کارایی اقتصادی دو گروه بانکهای خصوصی و دولتی، با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس پرداختند محاسبات نشان میداد که کارایی اقتصادی بانکهای دولتی بیشتر از بانکهای خصوصی است. بحیرایی-حامدی ،۱۳۹۱)

[۱] Data Envelopment Analysis

[۲] Farel

[۳] Charnes, Cooper, Rhodea (CCR)

[۴] Banker, Charnes, Cooper

 متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود

برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:

متن کامل

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 387