پایان نامه مفهوم قتل عمد و ارکان متشکله آن در قوانین ایران و عراق
نوشته شده توسط : admin

پایان نامه بررسی مفهوم قتل عمد و ارکان متشکله آن در قوانین ایران و عراق

تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي مواد 170 و 171 قانون مجازات مصوب سال 1304 هجري شمسي اگر كسي با قصد قبلي مبادرت به كشتن فرد ديگري مي­نمود به اعدام محكوم مي­گرديد ولي هر گاه عمداً به ديگري جرح يا ضربي وارد مي­آورد كه منتهي به موت مجني عليه مي­شد بدون اينكه مرتكب قصد كشتن را داشته باشد به حبس با اعمال شاقه از سه تا ده سال محكوم مي­شد مشروط به اينكه آلتي كه استعمال مي­نموده آلت قتاله نباشد و اگر آلت قتاله بود مرتكب در حكم قاتل عمدي شناخته مي­شد.

پس از انقلاب طبق ماده 204 قانون مجازات اسلامي قتل بر اساس قول مشهور فقها بر سه نوع عمد و شبه عمد و خطاي محض تقسيم وموارد عمدي محسوب شدن قتل در سه مورد ماده 206 همان قانون احصا گرديد. با عنايت به مواد موصوف قتل عمد آن است كه شخصي آهنگ قتل نفس محترمه­اي را بنمايد و به اين هدف نايل آيد خواه اين قتل نسبت به شخص مورد نظر واقع گردد و يا نسبت به ديگري از همانند او مي­باشد و يا هر وسيله و آلتي چه آلت قتاله باشد يا قتاله نباشد و توسط هر عملي چه نوعاً كشنده باشد يا نباشد. بدين ترتيب شخص قصد كشتن انساني را داشته و آن را تحقق بخشيده است و اين عمل قتل عمد محسوب مي­گردد. به بيان ديگر در قتل عمد انتساب قتلي كه واقع مي­شود با تمام خصوصيات مؤثر آن به قاتل شرط است. بدينگونه كه قاتل مي­خواسته است به قتل نفس محترمه­اي دست بزند و اين كار را انجام داده است. بنابراين بايد اولاً اصل عمل انجام يافته نسبت به مقتول (كه داراي عناوين خاص و مؤثر است ) فعل ارادي قاتل محسوب گردد. ثانياً : مقصود قاتل از اين عمل كشتن طرف بوده باشد.

اما اگر انتساب اصل عمل به قاتل محفوظ باشد يعني عمل بر روي مقتول از روي اراده و اختيار به انجام رسيده باشد ولي انتساب قتل محفوظ نباشد از آن رو كه قاتل قصد قتل نداشته است اين قتل شبه عمد محسوب مي­گردد.

سرانجام چنانچه نه انتساب عمل به عامل محفوظ باشد و نه انتساب قتل واقع شده، چون نه قصد مقتول را داشته است تا كاري نسبت به او انجام دهد و نه قصد و آهنگ كشتن وي را داشته است اصلاً انتساب قتل واقع شده به وي محفوظ نمي­باشد و اين قتل را خطاي محض محسوب مي­نمايند. في المثل تيري رها شده است و به فردي اصابت نموده كه هرگز مد نظر نبوده است پس از اين مقدمه در اين فصل نگارنده كوشش نموده است طي دو مبحث از مفاهيم و سابقه تاريخي قتل عمد در حقوق ايران وعراق تا جايي كه مقدور است و به صورت اجمالي مورد بررسي قرار دهد تا زمينه ورود به مباحث فصل دوم كه اقسام قتل عمد مي­باشد را فراهم آورد.

1-1)مبحث نخست: مفاهيم

در اين مبحث جهت آشنايي با الفاظ به كار رفته در عنوان تحقيق و سرفصل­هاي اين رساله بدواً واژگان اصلي يعني «قتل» و «قتل عمدي» و «عمد» و سپس 2 واژه مرتبط با موضوع تحقيق يعني «قصاص» و «عمل نوعاً كشنده» را تبيين مي­نماييم.

1-1-1)گفتار نخست : واژگان اصلي

1-1-1-1) قتل

براي واژه­ي قتل در كتب لغت معناي گوناگوني ذكر شده است:

  1. به معناي كشتن آمده است؛

قُتَل، قتلاً و تقتالاهُ : امانه، فهو قاتل (جمع قاتلون).

  1. قتل به معناي آميختن است (آميختن شراب با آب )؛

قُتَلَ –ُ قتلاً و تقاتلاً الخمره مزجها بالماء و من ذلك قتل للخمر «مقتوله».

  1. شكستن يا كاستن از شدت سرما و گرسنگي؛

قتل الجوع اولبرد: كسر حدِتَهُ[1]

معاني ديگري نيز براي لغت قتل بيان گرديده است. مثل تقتل للامر: تأني له و نقّتل: تقلب في مشيه و تثني. در اين تحقيق مراد از قتل به معناي كشتن است قتل يعني سلب حيات/ سلب حيات انسان، قتل گاهي با پسوند «نفس» به كار مي­رود. (قتل نفس)

در قانون مجازات اسلامي تعريفي از قتل ارائه نشده است و دليل آن تبعيت از نوشته­هاي فقهي است. زيرا در كتاب­هاي فقهي نيز معمولاً بدون اين كه تعريفي از قتل ارائه شده باشد احكام قتل شروع مي­شود. از مجموع تعريف­هايي كه از سوي حقوقدانان و فقها براي تعريف قتل ارائه شد به چنين نتيجه­ايي مي­توان رسيد:

«قتل خارج كردن روح از بدن انسان توسط انساني ديگر است.»

«قتل و مرگ از نظر نتيجه يكسان هستند يعني نتيجه هر دو صورت متوقف شدن اعمال حياتي در انسان است. مرگ به توقف كامل و بي­بازگشت اعمال حياتي گفته مي­شود.» [2]

واژه­ي قتل معادل Homicide (به معناي آدم كشي، قتل، قتل نفس) قرار مي­گيرد اين لغت واژه­ي فراگيري است كه همه­ي قتل­هاي غيرقانوني اعم از قتل عمد و قتل غيرعمد را در بر مي­گيرد. قتل داراي چندين گونه است كه هر كدام از آنها شرايط و احكام ويژه­ي خود را دارند و نمي­توان به طور كلي از احكام قتل سخن گفت و عناصر قتل را يك جا بررسي كرد. بلكه، بايد اين مسئله را در رابطه با نوع قتل بررسي كرد.[3] از مواد 204 و 323 و تبصره سه (3) ماده 295 قانون مجازات اسلامي چنين استنباط مي­گردد كه مقنن پنج نوع قتل را شناسايي و معرفي نموده است:

  1. قتل عمد 2. قتل شبه عمد 3. قتل خطاء شبيه عمد 4. قتل در حكم شبه عمد 5. قتل خطاي محض.[4]

فقهاي عظام در كتب فقهي بر اساس متون روايات قتل را به سه نوع تقسيم بندي نموده­اند:

  1. قتل عمد محض، 2. شبه عمد، 3. قتل خطئي (خطاي محض). [5]

در حقوق عراق قتل در معنای عام آن به ایجاد حمله نسبت به زندگی شخص دیگر به شکلی که منجر به وفات وی شود معرفی شده است.همین نویسندگان اشاره کرده اند که قتل از بزرگ ترین جرایم در ادیان آسمانی بوده به صورتی که در قرآن کریم نیز خداوند قتل اولاد را به دلیل کمبود روزی نهی کرده است.[6]

1-1-1-2)قتل عمد

در لغت نامه المنجد معناي واژه «القتل العمد» چنين آمده است: ما كانَ مقصوداً. [7]

در قانون مجازات اسلامي قتل عمد تعريف نشده است. مقنن در ماده 206 قانون مذكور مصاديق قتل عمدي را بر محور ركن معنوي بيان نموده است. در كتب فقهي قتل عمدي مستوجب قصاص به اين صورت تعريف شده است: «هو ازهاق النفس المعصومه المكافئه عمداً عدواناً»[8]. يا «هو ازهاق النفس المعصومه عمداً[9] يا هو ازهاق النفس المعصومه المكافئه عمداً»[10] همچنين شهيد اول در لمعه­ي مي­فرمايند: «والعمدَ يَحصُلٌ بقصد البالغ. الي القتل بما يقتلُ غالباً قيل اونادراً.» يعني وقتي قتل عمدي خواهد بود كه شخص بالغ قصد كند كسي را با وسيله­اي كه غالباً كشنده است به قتل برساند و برخي گفته­اند لازم نيست غالباً كشنده باشد. بلكه، اگر به طور نادر كشنده باشد كفايت مي­كند. [11]

قدر متقن آن كه عمد محقق مي­شود با قصد قتل از سوي بالغ عاقل با وسيله­اي كه غالباً كشنده باشد تا اين جا اجماعي بوده و مورد توافق همه است اما اگر قصد قتل باشد. ولي وسيله نوعاً كشنده نباشد اختلاف نظر هست. برخي از فقها اين قتل را عمدي و موجب قصاص دانسته­اند به استناد اين كه اولاً قصد قتل وجود دارد و ثانياً مطابق روايات متعدد ملحق به عمد است. [12] مقنن در وضع ماده 206 قانون مجازات اسلامي از اين نظريه فقهي تبعيت نموده است.

آقاي دكتر عليرضا فيض قتل عمد را اين گونه تعريف كرده است: «قتل عمد جرمي است كه شخص عاقل و بالغ با اراده و قصد قتل مرتكب آن شود و نتيجه مجرمانه آن را خواستار است.»[13]

متن بالا تکه ای از این پایان نامه بود برای دانلود متن کامل با فرمت ورد می توانید روی این لینک کلیک کنید





لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       
:: بازدید از این مطلب : 528
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : جمعه 18 تير 1395 | نظرات ()
مطالب مرتبط با این پست
لیست
می توانید دیدگاه خود را بنویسید


نام
آدرس ایمیل
وب سایت/بلاگ
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

آپلود عکس دلخواه: